از جمله ایرادات جامعه ما این است، قبل از آنی که فرهنگ استفاده از یک ابزار را به فرد آموزش دهد، بنا به جهاتی که شاید کسب منفعت مالی از علل مهمۀ آن باشد، آن ابزار را در اختیار فرد قرار می‌دهد. مشکل زمانی دو چندان می شود که برخی از مجرمین یقه سفید از این ابزارها علیه افراد ساده اندیش و زودباور که آشنایی چندانی با ترفندهای حرفه‌ای و به ظاهر موجه کلاهبرداران ندارد، استفاده می‌گردد.
اخیراً کلاهبرداری‌هایی که از سایت های تبلیغاتی و واسط خرید و فروش کالاها صورت می‌گیرد، رو به ازدیاد است به نحوی که اگر سری به هریک از نواحی دادسرایی تهران و یا شهرستان‌ها بزنید، بی شک چندین فقره پرونده‌هایی از این دست را در هر شعبه دادیاری یا بازپرسی مشاهده خواهید کرد. از آنجایی که نگارنده خود اذعان دارد که اگر با پرونده‌هایی از این دست آشنا نبود شاید تاکنون در دام یکی از همین نوع کلاهبرداری‌ها گرفتار شده‌بود، به همین جهت در صدد تهیه پست حاضر و اطلاع رسانی در راستای آن برآمد که انشاءالله بتواند مؤثر باشد.
برخی کلاهبرداران حرفه ای با سوء استفاده از بستر ایجاد شده توسط سایت های واسطه‌گر مانند دیوار، شیپور و …. و با توجه به حجم انبوه کالاهای دست دوم قابل فروش در این سایت‌ها، از غفلت خریداران یا فروشندگان ساده لوح سوءاستفاده کرده و کالاهای کلاهبرداری شده و حتی سرقتی خود را در این مکان‌ها به فروش می‌رسانند و یا خود مبادرت به خرید کالا از آنان می‌کنند بدون این که وجوه آن را بپردازند. در این خرید و فروش‌ها، چنانچه فرد خریدار یا فروشنده دقت کافی در خرید یا فروش خود نداشته باشد در دام این کلاهبرداری می‌افتد و به عنوان اولین قربانی باید مسئولیت کیفری کالا خریداری شده را بدوش بکشید و اگر فروشنده است زیان بهای کالا را تحمل کند. دو نمونه از این نوع کلاهبرداری که برگرفته از پرونده های موجود تحت رسیدگی، شاهد این مدعا آورده ذکر می گردد.
خریدار قربانی
مدتی بود که به دنبال خرید یک دستگاه گوشی تلفن همراه مدل … با مارک … و قیمت مناسب بودم. عکس‌های جذاب یک دستگاه تلفن همراه فوق که در سایت دیوار برای فروش گذاشته بود، باعث شد تمایل به خرید آن پیدا کنم. با تلفن فروشنده تماس گرفتم و توانستم با کمی چانه زنی، نسبت به قیمت به توافق برسیم. گفت شما پول را از طریق شماره کارت خودپرداز که برای شما می فرستم واریز کرده، کد پیگیری آن را ارسال کن و من پس از آن گوشی را با پیک … به آدرس شما می فرستم و تا کمتر از یک ساعت بعد از واریز صاحب گوشی شوید.
مشتاقانه پول را به شماره کارتی که داده بود واریز کردم و منتظر ماندم تا حداکثر یک ساعت دیگر گوشی به دستم برسد. بعد از واریز پول هرچه منتظر شدم خبری از آن نشد. با شماره تلفن فروشنده تماس گرفتم، خاموش بود. فردایش به بانک خود مراجعه کردم، مشخصات بانک مقصد کارت را جویا شدم، گفتند کارت عابر بانک سرقتی است یعنی فروشنده با یک کارت سرقتی از من خواست پول به حساب او واریز کنم ولی بعد از آن پول را برداشت کرد. شماره سیم کارت را پیگیر شدم گفتند که سرقتی است و عجیب تر این که گوشی نیز سرقتی بود زیرا ردیابی که در شرکت مخابرات صورت گرفته بود گفتند این گوشی از شهرستان دزفول تقاضای ردیابی شد و مالک آن در آن شهر شکایت سرقت گوشی مطرح کرده است. خیلی ترسیدم. البته این‌ها زمانی مشخص شد که دیدم از دادسرای ویژه نیابت قضایی تهران احضاریه برایم آمد که بابت واریز وجوه به شماره کارت … به این مرجع مراجعه کنید. احتمالاً عنقریب بابت خرید گوشی سرقتی و یا تماس با سیم کارت سرقتی هم باید منتظر احضاریه باشم. برای همین امر، قبل از آن مجدداً مرا مراجع قضایی بخواهد آمدم شکایت کردم تا ماجرا پیگیری شود که من خودم یکی از قربانیان هستم نه متهم پرونده.
فروشنده قریانی
«اینجانب به جهت نیاز مالی قصد فروش گوشی تلفن … مدل … به ارزش 750000000 را داشتم که برای این منظور آگاهی فروش آن را در سایت دیوار قرار داده بودم. پس از چند روز، فردی که خود را ایمان… به من معرفی کرد، از طریق خط تلفن …0919 با من تماس گرفت و اظهار داشت که صاحب نمایندگی هیوندای در تهران، خیابان آزادی … است و متقاضی خریدار گوشی است و گفت گوشی را پسندیده و اگر من هنور فروشنده هستم آن را با پیک برایش ارسال تا به مجرد تحویل پول آن از طریق شماره حساب یا کارت شتاب برایم پرداخت نماید.
گوشی را با به همراه فاکتور خرید و کارتن مخصوص آن از طریق پیک برایش ارسال کردم. نامبرده گوشی را در دست پیک دید و در تماس مجدد اظهار داشت آن را خریدم و بگو پول را به چه شماره حسابی پرداخت کنم. شماره حساب را دادم و پیامکی برایم ارسال شد که مبلغ مورد توافق به حساب بانکی من واریز شد. خیالم راحت شد و به راننده پیک گفتم گوشی را تحویل خریدار بدهید و برگردید.
مدتی بعد که برای دریافت وجوه به پای دستگاه خودپرداز رفتم، دیدیم هیچ وجهی به حسابم وارد نشد. با شعبه بانک مربوطه مراجعه کردم دیدم اصلاً وجهی واریز نشده است. با شماره تلفن همراه خریدار تماس گرفتم ولی مخابرات اعلام کرد چنین شماره ای در شبکه موجود نیست. به این طریق نامبرده از من کلاهبرداری کرده و ناپدید شد. از طریق ردیابی گوشی اقدام کردم گفته شد که شماره سیم کارت مربوط به شخصی است که یک سال پیش آن را مفقود کرده و به حهت کم بهاء بودن پیگیر آن نشده است. حال تقاضای رسیدگی دارم!
توصیه ما
کلاهبرداری‌هایی از موارد فوق بسیار متعدد است و با وصف هشدارها از سوی مراجع ذیربط نظیر معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری‌ها و نیروی انتظامی، مع‌الوصف شاهد فریب خوردن خریداران یا فروشندگان کالاها و گرفتار شدن آنان در دام کلاهبرداران هستیم. بطور قطع کسی نمی تواند تضمین کند که شما روزی قریانی قرار نخواهید گرفت اما اگر در هنگام خرید به توصیه های زیر عمل کنید و کمی نیز خود دقت عمل بخرج دهید، بی گمان می توانید ضریب وقوع آن ار به میزان زیادی کاهش دهید.
برای خریداران
شهروندان در هنگام معامله کالا در سایت های ذکر شده خصوصاً در هنگام خرید گوشی موبایل، تبلت و … به ارائه کارتن کالا اکتفا نکرده و فاکتور خرید را از فروشنده مطالبه کنند و پیش از هرگونه واریز وجوه به حساب فرد فروشنده‌ی کالا یا خدمات و … از صحت و سقم اطلاعات موصوف اطمینان حاصل کنید و پیشنهاد می شود که در صورت تردید موضوع را با مدیریت سایت مطرح و راهنمایی کسب کنند.
سعی کنید با نظارت مدیران وب سایت‌ها اقدام به معامله نمایند. چنانچه ناگزیر به اقدام غیر از طریق پیشنهادی خریدار یا فروشنده شدند، تنها در صورت حصول اطمینان کامل از واقعی بودن مشخصات فروشنده یا خریدار کالا در خارج از فضای مجازی و با حضور فیزیکی در محل ترجیحاً به همراه حداقل دو شاهد و با ملاحظه مدارک مثبت هویت ادعایی اقدام به معامله نمایند.
توجه داشته باشید که در مراجع قضایی کلاهبرداری های متعددی در این خصوص تشکیل که متأسفانه به جهات عدم دسترسی به متهمان دست زیان دیده از جرم به جایی بند نیست.
برای مدیران
به مدیران وب سایت های تبلیغ آگهی و فروش کالاها نیز توصیه می شود برای پرهیز از هر گونه اتهام‌های احتمالی، ترتیبی اتخاذ نمایند تا اولاً آگهی تنها در صورت ارائه اوراق مثبت هویت متقاضیانِ آگاهی در سایت ثبت شود. برای این منظور آنان را ناگزیر به تکمیل نسخه الکترونیکی فرم پذیرش آگهی به صورت برخط نمایند. بهتر است این فرم حاوی مشخصات کامل متقاضیان از جمله نام و نام خانوادگی، شماره ملی و شناسنامه، محل اقامت، وضعیت شغلی و در صورت شاغل بودن محل اشتغال باشد. ثانیاً در صورت معامله، مراتب در فرم الکترونیکی دیگری با ذکر مشخصات طرف معامله درج شود. این سوابق کمک شایانی در مواقع ضرورت به مدیران فوق و به ویژه مراجع قضایی در دستیابی به متهمان خواهد نمود.
آخرین بروزرسانی: سپتامبر 13th, 2019 ساعت: 12:50 ب.ظ
