جهانی که ما در آن زندگی میکنیم، جهانی است که، هر گفت و شنودی توانایی بالقوه آن را دارد که محور بحث و جدل شود. جایی که سیاستمداران ما نمیتوانند با یکدیگر صحبت کنند و جایی که برای بیاهمیتترین مسائل فرد با احساسات تمام برای آن یا علیه آن میجنگد و حتی حاضر نیست به صحبتهای طرف مقابل گوش دهد و این طبیعی نیست!
مطالعات انجام شده در مرکز تحقیقات PEW بر روی ۱۰٫۰۰۰ فرد بزرگسال نشان می دهد که در این دوره از تاریخ بشر، ما بیشتر از هر زمان دیگری قطبی شدیم و کمتر اهل مصالحه و سازش هستیم. درباره اینکه با چه کسی دوستی کنیم، با چه کسی ازدواج کنیم، کجا زندگی کنیم، بر پایه آنچه از قبل باور و اعتقاد داریم، تصمیم میگیریم. و این به آن معناست که ما به حرف یکدیگر گوش نمیدهیم. یک گفت و شُنود نیاز به یک تعادل بین گفتن و شنیدن دارد و یک جایی در طول راه، ما این تعادل را از دست دادیم.
در چند دهه اخیر، تکنولوژی تاثیر زیادی در کاهش مهارت کلامی داشته است. بیشتر ترجیح می دهیم به دوستان خود پیام بفرستیم تا با هم رو در رو صحبت کنیم. یک آموزگار دبیرستان با نام Paul Barnwell با این قصد که به آنها یاد دهد که چگونه درباره موضوع معینی بدون استفاده از یادداشت صحبت کنند، به شاگردانش یک پروژه گفتگو داد. او گفت: «من متوجه شدم که قابلیت کلامی شاید تنها مهارت مهمی باشد که ما در آموزش آن شکست خوردهایم. نوجوانان هر روز ساعتها وقتشان را صرف ایده های یکدیگر از طریق صفحه نمایش می کنند، اما به ندرت فرصتی برای بکارگیری مهارتهای خود دارند. به نظر پرسش مضحکی میآید، اما باید از خودمان بپرسیم: آیا هیچ مهارتی در قرن بیست و یکم مهمتر از حفظ منسجم همراه با اعتماد به نفس در گفتگو و صحبت کردن وجود دارد؟»
شاید هر کدام از ما تعریف مشابه ای از یک گفتگو متعادل در ذهن خود داشته باشیم. گفتگویی که، بدون هدر رفتن وقت شما باشد، بدون اینکه کسل شوید، بدون اینکه به کسی اهانت کنید. گفتگویی که در پایان آن احساس کنید با علاقه صورت گرفت و از آن الهام گرفتید یا احساس کنید که ارتباط واقعی بوجود آوردید و مفهوم خود را رساندید. گفتگویی که در آن همدلی و احترام گذاشتن را زندگی کنید.
تجربه افراد آگاه و متخصص در امر ارتباط نشان می دهد، چند راهکار زیر می تواند کمک کند تا در گفتگو های خود احساس بهتری را تجربه کنیم.
۱- چند کار را با هم در یک لحظه انجام ندهید. از نظر ذهنی در گفتگو حضور داشته باشید. با جریان گفتگو حرکت کنید. به این معنا که اگر فکری غیر از موضوع بحث به ذهنتان رسید، باید بگذارید از ذهنتان بیرون برود.
۲- به قصد یادگیری وارد یک گفتگو شوید. یادمان باشد، هر کسی در یک زمینه مهارت دارد.
۳- از پرسشهای که پاسخ «بله- خیر»دارند، استفاده نکنید. عبارتی مثل این را بپرسید: «چطوری بود؟» «چه احساسی داشتی؟» زیرا شاید آنها باید برای لحظهای مکث کنند و درباره آن فکر کنند و شما پاسخ بسیار جالبتری بگیرید.
۴- جانب احتیاط را در نظر بگیرید. اگر در مورد موضوعی اطلاع ندارید، بگوید که: «نمیدانید»، صحبت نباید بیارزش باشد.
۵- تجربه خودتان را با آنها برابر ندانید. اگر آنها درباره از دست دادن فردی از اعضای خانواده صحبت میکنند، درباره زمانی که یکی از اعضای خانودهتان را از دست داده بودید، صحبت نکنید. این ها مثل هم نیستند، هرگز هم نخواهند بود. همه تجربیات منحصر بفرد هستند.
۶- تلاش کنید که نظرتان را تکرار نکنید، چون واقعاً کسل کننده میباشد، هر چند ما خیلی تمایل به این کار داریم، به ویژه در گفتگوهای کاری یا در گفتگو با بچه ها این کار را نکنید.
۷- حرف های اضافی نزنید. مردم به سال، نام، تاریخ و جزئیاتی که تلاش میکنید که در ذهنتان پیدا کنید، اهمیتی نمیدهند. برایشان مهم نیست. این شما هستید که برایشان اهمیت دارید. آنها به آنچه که شما دوست دارید اهمیت میدهند، آنچه که با هم مشترک دارید. پس جزئیات را فراموش کنید. کوتاه و مختصر صحبت کنید.
۸- اما مهمتراز همه «هنر گوش دادن» می باشد. گوش دادن شاید مهارت مهم درجه اول باشد که میتوانید در خودتان ایجاد کنید. روانشناس مشهور Scott Peck می گوید:« درست گوش دادن نیاز به این دارد که خودتان را کنار بگذارید و گاهی به این معناست که نظر شخصی خود را کنار بگذارید. با احساس این پذیرش، شکنندگی سخنگو کمتر شده و احتمال ببیشتری برای باز کردن زوایای درونی ذهنش در مقابل شنونده دارد.»
چرا ما به همدیگر گوش نمیدهیم؟ به دلیل اینکه ما ترجیح میدهیم حرف بزنیم. هنگامی که حرف میزنیم، در جایگاه کنترل هستیم. مجبور نیستم چیزی را بشنویم که به آن علاقهای نداریم. شاید نمی خواهیم نظرات ناخوشایند دیگران را در مورد خود بدانیم و از طرفی عملکرد مغز ما طوری است که هنگام شنیدن و توجه کردن به انرژی بیشتری نیاز دارد. در این میان هدف ما از گوش دادن نیز مهم است. Stephen Covey سخنران و نویسنده امریکایی می گوید: «بیشتر ما با این هدف که درک کنیم، گوش نمیدهیم بلکه با هدف اینکه پاسخ دهیم، گوش می دهیم»
۹- گاهی اوقات لازم است در گفتگو تامل کنید و دنیا را از نگاه دیگری ببینید که به آن “دگر اندیشی” می گویند.
۱۰- منعطف باشید و به دیگران حق انتخاب بدهید و لازمه آن این است که، مقاومت ذهنی در مقابل سخنگو نداشته باشید زیرا باید به خاطر داشته باشیم که همیشه «حق با ما» نیست.
۱۱- به ارزشهای معنوی افراد احترام بگذارید، افراد تمایل دارند برای ارزشهای خود که عمیقترین عقاید آنان است، بجنگند و بمیرند. چرا باید صرفاً برای قانع کردن شما، آنها را رها کنند!!! پس اگر میخواهید نظر کسی را در موضوعی جلب کنید، ارتباط دادن آن موضوع به ارزشهای اخلاقی بنیادی او مفید خواهد بود.
نکته پایانی این که، یادمان باشد، هر انسانی در هر سطح از آگاهی، چیزهای پنهانی و جالبی در خود دارد. پس بهتر است همیشه قبل از یک گفتگو، ذهن خود را باز کنیم و خود را برای یک مصاحبت شگفت انگیز آماده کنیم.
مرسی بابت این سایت فوق العاده. مطالب عالی هستند.
با سلام و سپاس