گوش دادن فعال، یافتن معنای گفتار دیگران در ذهن خود است. با این تعریف، شنیدن با گوش دادن متفاوت است. شنیدن فعالیتی جسمی است و نیازی به یادگیری ندارد، چرا که دستگاه شنیداری ما غیرارادی در اثر برخورد با صداها ، تحریک شده و شنیدن احساس می‌شود، اما گوش دادن فعالیتی ذهنی است که نیازمند یادگیری است و تا به آن توجه نکنیم ادراک نمی‌شود. ما با گوش‌های خود می‌شنویم، اما با مغزمان گوش می‌دهیم. برای گوش دادن فعال، از شیوه های زیر استفاده نمایید:
♦ برای درک بیشتر گوینده، به علایم غیرکلامی (زبان بدن) او توجه کنیم.
♦ خود را به جای گوینده قرار داده و سعی کنیم دنیا را از دیدگاه او ببینیم و درک کنیم.
♦ با طرح سوالاتی از خود ، حساسیت گیرندگی‌مان را افزایش دهیم. مثلاً چرا او حالا این موضوع را به من گفت؟ ، منظور او چیست؟ ، نکات اصلی حرف او چیست ؟ و..
♦ با توجه به این که سرعت متوسط تکلم انسان بین ۱۲۵ تا ۱۷۵ کلمه در دقیقه است. در صورتی که سرعت متوسط تفکر انسان بین ۴۰۰ تا ۸۰۰ کلمه در دقیقه است، از این فرصت برای پردازش اطلاعات گوینده خوب استفاده کنیم.
♦ عوامل حواس‌پرتی را به حداقل برسانیم از جمله: بازی کردن با کلید و سکه ، تکان خوردن یا حالت عصبی ، ضرب گرفتن روی میز با انگشتان، جا به جا شدن مکرر ، تماشای تلویزیون ، سر تکان دادن به عابرین ، روزنامه خواندن و …
♦ ارتباط چشمی مناسب برقرار کنیم. نه آن قدر خیره شویم که گوینده را معذب کنیم و نه آن قدر به او نگاه نکنیم که تصور کند به ارتباط با او علاقه‌ای نداریم.
♦ گوینده را با سؤالات پی در پی بمباران نکنیم که احساس کند مورد بازجویی قرار گرفته است.
♦ موانع فیزیکی را از بین ببریم، مثلاٌ در دفتر کار خود، از پشت میز بیرون آمده و در کنار او بنشینیم و صحبت کنیم.
♦ است به گونه‌ای بنشینیم که بدن ما کمی متمایل به جلو و به طرف گوینده باشد.
♦ احساسات درک شده‌اش را به او انعکاس دهیم. مثلاً : گویا موضوعی باعث خوشحالیت شده ؟! ، غمگین به نظر می‌رسی ! و …
♦ بیان عباراتی گوینده را به ادامه‌ی صحبت تشویق کنیم. مثلاً: خب خب! ، بعد چی شد؟ ، جدی ؟! ، واقعا ؟! و …
♦ در گوش دادن به مطالب مهم ، از یادداشت‌برداری نکات کلیدی غفلت نکنیم.
♦ خود را از احساسات گوینده بیان کنیم. مثلاً: به نظرم این موضوع شما را ناراحت کرده!
♦ موضوعات مهم مطرح شده را به گوینده یادآور شویم تا میزان درک خود را مورد ارزیابی قرار دهیم. مثلاً: چند دقیقه اجازه دهید ببینم درباره چه چیزهایی صحبت کردیم، اول ….
♦ منظور گوینده را با کلمات خودش به او انعکاس دهیم.
♦ برای خوب گوش دادن و درک بهتر گوینده ضروری است تلاش نماییم برخی خصوصیات و توانایی‌ها را در خود افزایش دهیم، برای مثال: تحقیقات نشان داده است که: کسانی که خزانه‌ی واژگان غنی‌تری دارند، شنوندگان بهتری هستند، کسانی که پیشرفت تحصیلی بهتری دارند، توانایی گوش دادن آنها نیز بیشتر است، زنان در تفسیر و تشخیص پیام‌های غیرکلامی از مردان کارآمدترند، معمولا افراد درونگرا، شنوندگان بهتری هستند.
♦ تا وقتی که گوینده مطلب خود را تمام نکرده و یا منتظر پاسخ نیست، سخن او را قطع نکنیم.
♦ موقع شنیدن سخنانی که خوشایند ما نیست و یا مخالف خواسته‌ها و تمایلات و افکار ما هستند، صبر و شکیبانی از خود نشان داده و با علایم کلامی و غیرکلامی نامناسب از خود عکس‌العمل نشان ندهیم.
♦ عوامل مزاحم را از محل گفتگو دور کنیم، مانند: خاموش کردن رادیو ، تلویزیون ، ضبط صوت ، در صورت ضرورت قطع تلفن و یا نصب و یا نصب کاغذی بر روی در اتاق با عنوان لطفا مزاحم نشوید.
منبع: قضاوت آنلاین به نقل از کانال دکتر محمد سیدا
