موارد مسئولیت و عدم مسئولیت پزشک در معاینات پزشکی و اعمال جراحی (نظریه ۱۸۰۱)

اقدامات پزشک طبق مقررات و موازین فنی و بدون تقصیر، حتی در موارد غیر ضروری و فوری موجب ضمان او نیست، حتی اگر برائت اخذ نکرده باشد. اخذ «رضایت» و «برائت» آثار حقوقی متفاوتی دارند و پزشک بدون رضایت بیمار، حق هیچگونه اقدامی [اعمال جراحی] ندارد والا مجرم محسوب می شود.

نظریه شماره ۱۸۰۱/۹۲/۷ تاریخ ۱۳۹۲/۹/۱۶ اداره کل حقوقی قوه قضائیه

از ماده ۴۹۵ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ و مفهوم مخالف آن استنباط نمی‌شود که اخذ برائت توسط پزشک در موارد غیرضروری پیش از معالجه الزامی است و آنچه از ماده مذکور و تبصره آن و همچنین ماده ۴۹۶ قانون مجازات اسلامی استنباط می‌شود این است که هرگاه اقدام پزشک مطابق مقررات پزشکی و موازین فنی باشد و هیچگونه قصور یا تقصیری نداشته باشد برای او ضمان وجود ندارد، هر چند برائت اخذ نکرده و از موارد ضروری و فوری هم نباشد.

کلمات «رضایت» و «برائت» مفهوم و آثار حقوقی متفاوتی دارند. اخذ رضایت برای اعمال جراحی و طبی مطابق ماده ۱۵۸ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ باعث می‌شود این اعمال قابل مجازات نباشد. زیرا هیچ کس حتی پزشک حق ندارد بدون رضایت بیمار یا ولی وی با چاقوی جراحی در بدن او جراحت ایجاد کند و نفس این عمل صرف نظر از آثار و نتایج، اگر بدون اخذ رضایت باشد، جرم تلقی می‌شود مگر در موارد فوری مذکور در ذیل ماده یاد شده، در حالی که اخذ «برائت» ناظر به عدم مسؤولیت پزشک برای پرداخت خسارت ناشی از نتایج معالجات وی است.

منبع: قضاوت آنلاین