مطابق ماده ۲ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۲ مجلس شورای اسلامی، دیوان عدالت اداری که متشکل از شعب بدوی، تجدیدنظر، هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی می باشد، در تهران مستقر بوده و فاقد شعب استانی است.
به موجب ماده ۶ قانون مزبور مقرر شد که به منظور تسهیل در دسترسی مردم به خدمات دیوان عدالت اداری، دفاتر اداری دیوان در محل دادگستری یا دفاتر بازرسی کل کشور در هر یک از مراکز استانها تأسیس گردد. از اهداف دیگر دفاتر نمایندگی استانی، جلوگیری از ایاب و ذهاب مردم از اقساط نقاط کشور به تهران را نیز می توان نام برد.
اصولاً رسیدگی در دیوان عدالت اداری غیرحضوری و مبتنی بر تبادل لوایح است و دعوت طرفین در آن به ندرت صورت میگیرد. بر همین اساس، شاکیان سراسر کشور می توانند با مراجعه به دفاتر مزبور و ارائه دادخواست، پرونده شکایت را تشکیل دهند. این پرونده به دیوان عدالت اداری ارسال و رسیدگی میگردد. آنان می توانند از طریق سایت اینترنتی مربوطه پرونده خود را پیگیری نموده و از نتایج آن مطلع شوند.
دفاتر نمایندگی دیوان عدالت اداری در استانهای «آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، اصفهان، البرز، ایلام، بوشهر، چهارمحلوبختیاری، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خوزستان، زنجان، سیستانوبلوچستان، سمنان، فارس، قزوین، قم، کردستان، کرمان، کرمانشاه، کهکیلویهوبویر احمد، گلستان، گیلان، لرستان، مازندران، مرکزی، هرمزگان، همدان و یزد» تشکیل و آغاز به کار کرد.
مهمترین وظایف دفاتر نمایندگی استانی
از وظایفی که دفاتر نمایندگی استانی دیوان عدالت اداری بر عهده دارند می توان مهترین ها آن ها را به شرح ذیل احصاء نمود:
۱- راهنمایی و ارشاد مراجعان جهت تکمیل فرم دادخواست – رفع نقص – پرداخت هزینه دادرسی (ابطال تمبر) و انجام سایر اقدامات قانونی ذیربط.
۲- پذیرش و ثبت دادخواستها و درخواستهای شاکیان در برگه های مخصوص.
۳- ثبت اطلاعات دادخواست در سامانه نرم افزاری سیستم مدیریت پرونده های قضایی موسوم به cms بر اساس دستورالعمل های ابلاغی از دیوان.
۴ – دریافت لایحه دفاعیه و سایر مدارک و مستندات از طرفین شکایت جهت تکمیل پرونده به موجب درخواست مرجع رسیدگی کننده در دیوان.
۵- تصدیق تصویر یا رونوشت مدارک اراه شده توسط شاکی.
۶ – ارسال دادخواست – درخواست و تمامی مدارک و مستندات دریافتی در اسرع وقت به دیوان.
۷ – پاسخگویی به مراجعان جهت پیگیری روند رسیدگی به پرونده.
۸ – ابلاغ نسخه دوم شکایات یا آراء صادر شده از سوی دیوان در حوزه آن دفتر که از طریق نمابر یا پست الکترونیکی یا به هر طریق دیگری از دیوان دریافت کردهاند.
۹ – انجام دستورات واحد اجرای احکام دیوان در حوزه مربوط به آن دفتر جهت اجرای احکام دیوان و پیگیری های لازم.
۱۰ – تهیه گزارش از علل عدم اجرای حکم و ارسال به دیوان (در صورت اجرا نشدن حکم در موعد مقرر).
۱۱- انجام سایر امور محوله از سوی دیوان.