آقا ميرزا طاهر تنكابني (فقيه نصيري)، فرزند ميرزا فرج الله تنكابني، يكي از چهره هاي مشهور دادگستري و نام آوران مشروطيت و در چندين دوره، وكيل مجلس شوراي ملي مشروطيت بود. درجه دانش او در فلسفه به حدي بود كه به فيلسوف شرق شهرت يافت.
ميرزا طاهر تنكابني، در سال ۱۲۴۰ (ش) در روستاي كردچال از توابع كلاردشت تنكابن به دنيا آمد. پدرش شغل دولتي داشت و نائب حكومتي كلارستاق بود. ريشه خانوادگي او به طايفهاي معتبر و ملاك به نام فقيه نصيري ميرسيد و به همين دليل هميشه در ادامه نام خانوادگي خود، اين نام را مينوشت.
ميرزا طاهر، تحصيلات خود را در علوم متداول مانند: ادبيات عرب، ادبيات فارسي، منطق، رياضيات، طبيعيات، طب، الهيات،عرفان، اخلاق، فقه و حديث و تفسير و سير تواريخ، در محضر اساتيدي همچون ميرزا ابوالحسن جلوه به پايان رساند و به درجه اجتهاد رسيد. سپس، اكثر عمر خود را به تدريس علم معقول (فلسفه) در مدرسه عالي ناصري مشغول بود. در دوران مشروطيت از اعضاي مجلس شوراي ملي بود. سپس به عدليه پبيوست و در محاكم جزايي ابتدايي مشغول به خدمت شد. سپس به رياست شعبه حقوق در ديوان استيناف منصوب شد. در رمضان ۱۳۲۷ (هـ ق) رياست شعبه محكمه جزا، رياست شعبه اول استيناف و رياست محاكم بدايت را بر عهده گرفت (۱۳۳۰ هـ . ق) در اين سال به وكالت مجلس انتخاب شد و در سال ۱۲۹۸ (ش) به عدليه بازگشت و به عنوان عضو ديوان عالي تميز به خدمت قضايي پرداخت. از سوم ماه حوت ۱۲۹۹ (ش) تا دوم جوزاي ۱۳۰۰ (ش) دادستان كل كشور بود و سپس به مستشاري ديوان تميز رسيد. در همين دوران، مجدداً به وكالت مجلس انتخاب شد.
پس از تشكيل دادگستري نوين، با رتبه ۷ قضايي رئيس كل استيناف شد (۱۳۰۵ ش) و در مردادماه ۱۳۰۶ (ش) مستشاري ديوان عالي تميز را بر تعهده گرفت و تا سالها در اين مقام باقي ماند. ميرزا طاهر نه تنها در فلسفه و حكمت سر آمد اقران بود، بلكه در علوم معقول و منقول، جامع به تمام معني بود. او چندين هزار بيت از قصائد فارسي و عربي را از حفظ بود و در هيات و طب قديم هيچ كس به پاي وي نميرسيد. وي سالها در مدرسه سپهسالار، كاظميه و مدرسه عالي خقوق و علوم سياسي، به تدريس علم معقول مشغول بود و در دورههاي اول، سوم و چهارم مجلس پس از مشروطيت، وكيل مردم بود.
آقا ميرزا طاهر تنكابني (فقيه نصيري) در آبان ماه ۱۳۲۰ (ش) بر اثر ابتلا به بيماري، بستري شد و سرانجام در روز جمعه چهاردهم آذرماه بدرود حيات گفت. پيكرش در ابن بابويه تهران به خاك سپرده شده است.
منبع: مباركيان، عباس، چهره ها در تاريخچه نظام آ موزش عالي حقوق و عدليه نوين، چاپ اول، انتشارات پيدايش، تابستان ۱۳۷۷
