دیوان بین المللی کیفری در شهر لاههی هلند میزبان محاکمه منحصر به فرد بود. برای اولین بار متهم، فرمانده یک گروه اسلام گرای افراطی وابسته به القاعده بود و برای اولین بار یک نفر به اتهام نابود کردن بناهای تاریخی و مذهبی محاکمه شد و باز برای اولین بار یک متهم در دیوان بین المللی کیفری اتهام خود را پذیرفت و از خود دفاع نکرد.
شهر تمباکتو (تمبکتو) در کشور مالی، در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد و از قرن ۱۳ تا ۱۷ میلادی از مراکز آموزش اسلامی محسوب می شد. هزاران طلبه و دانش آموز، از سراسر جهان اسلام، برای تحصیل در مدارس و دانشگاه های آن به این شهر می رفتند.
گروه انصارالدین مالی وابسته به القاعده، تحت رهبری احمد مهدی فاقی، در سال ۲۰۱۲ میلادی، بناهای تاریخی-مذهبی شهر تمبکتو را ویران کردند. این گروه مانند القاعده، زیارت مقبره ها و بازدید از بناهای فرهنگی و تاریخی را بت پرستی می خوانند. گروه با کلنگ و پُتک، معابد و آثار تاریخی شهر تمبکتو را از بین بردند. در سال ۲۰۱۲ نیروهای فرانسوی گروه انصارالدین را از مالی بیرون کردند. سال گذشته دولت نیجریه، احمد مهدی فاقی را که به این شهر گریخته بود، تسلیم دادگاه لاهه کرد. او متهم به نابودی ۹ بنای تاریخی-مذهبی کشور مالی شد.
در هفته جاری، احمد مهدی فاقی-عضو گروه اسلام گرای انصار الدین مالی به عنوان اولین رهبر یک گره اسلام گرای مالی، برای اولین بار به اتهام جنایت علیه بناهای مذهبی و تاریخی در دیوان بین المللی کیفری لاهه هلند، محاکمه شد. وی در دادگاه، اتهامات وارد را پذیرفت و در جلسه محاکمه بیان داشت: «خانمها و آقایان! با نهایت تأسف و تألم، باید بگویم که اتهامات وارده درست است و آن را قبول می کنم. متأسفم و بسیار پشیمانم. از خسارتی که به مردم تمبکتو، خانوادهام و کشور مالی وارد کردهام، پشیمانم.»
فتو بن سودا-دادستان دیوان بینالمللی کیفری لاهه در این جلسه عنوان کرد: «این برای اولین باری است که دادگاه از بناهای تاریخی و فرهنگی یک جامعه دفاع می کند. این برای مبارزه برای این گونه اعمال غیرانسانی بسیار مهم است. معمولاً این گونه تخریبها زمینهای برای خشنونت علیه مردم را هم آماده میکند.»
در دو سال گذشته، داعش در سوریه و عراق بسیاری از بناهای تاریخی را با نام بت شکنی ویران کرد. بسیاری امید دارند که دادگاه لاهه بتواند عاملان نابودی بناهای تاریخی عراق و سوریه را نیز مجازات کند.
