تعقیب مجدد متهم از سوی دادستان و شاکی چند بار ممکن است؟

توضیح: شاید در بادی امر تصور شود که هر چند در ماده ۲۷۸ قانون آیین دادرسی کیفری به حق تعقیب مجدد متهم از سوی شاکی و تعداد دفعات درخواست آن تصریح نشده لکن محدودیت درخواست دادستان تحدید کننده درخواست شاکی نیز می باشد و در نتیجه باید نظر داشت که شاکی نیز تنها یک بار این حق درخواست تعقیب مجدد متهم را دارد. این نظر به وجهی درست و از جهتی نادرست است.

درست از این حیث که اگر شاکی درخواست تعقیب مجدد متهم را مثلاً شش ماه قبل نموده و با موافقت دادستان پرونده برای تجویز تعقیب مجدد به دادگاه ارسال شده لکن دادگاه آن را دلیل جدید محسوب ننموده و در نتیجه درخواست را رد نموده باشد، شاکی نمی تواند درخواست تعقیب مجدد متهم را نماید چرا که در فرض قبول درخواست تعقیب مجدد متهم از سوی دادستان، این مقام فاقد حق درخواست تجویز تعقیب متهم برای مرتبه دوم است.

نادرست از این حیث که اگر شاکی یک بار درخواست تعقیب مجدد را نموده ولی دادستان آن را دلیل جدید ندانسته و درخواست را بایگانی نموده باشد، شاکی می تواند برای مرتبه بعدی نیز درخواست خود تکرار نماید زیرا ماده تصریح به تحدید حق شاکی ندارد. نشست قضایی منتخب روز جاری مؤید همین حق شاکی است.

تعقیب مجدد متهم از سوی شاکی محدودیت ندارد ولی از سوی دادستان تنها یک بار ممکن است

کد نشست ۱۳۹۹-۷۱۲۶

نشست قضائی مورخ ۱۳۹۸/۰۷/۰۸ قضات شهر تهران

موضوع: درخواست تعقیب مجدد متهم به لحاظ کشف دلائل جدید

پرسش

آیا مطابق مفاد ماده ۲۷۸ قانون آیین دادرسی کیفری، تجویز یک بار تعقیب مجدد متهم به لحاظ کشف دلایل جدید فقط مربوط به دادستان می باشد یا شاکی می تواند به دفعات متعدد، با کشف دلایل جدید، درخواست تعقیب مجدد متهم را بنماید؟

نظر اکثریت

به نظر می ‌رسد پس از قطعیت قرار منع تعقیب سابق و سپس کشف و استناد به دلایل جدید، مستلزم طرح شکایت جدید و ابطال تمبر از سوی شاکی می باشد و دادستان باید قرار مقتضی صادر نماید و نمی‌تواند اساساً در قالب درخواست تعقیب مجدد، مطرح شود و دادستان نیز نمی‌تواند با دستور اداری در خصوص آن تعیین تکلیف نماید.

بنابراین به نظر می رسد همانطور که مفاد ماده صراحت به یکبار تجویز تعقیب مجدد به دلیل کشف دلایل جدید از سوی دادستان محترم را دارد، شاکی هم تنها برای یک بار می تواند با کشف دلایل جدید، مجدداً طرح شکایت نماید.

نظر اقلیت

درخواست تعقیب مجدد متهم با کشف دلایل جدید به منزله موافقت دادستان و تعقیب مجدد نیست و تقاضای تعقیب مجدد به نظر می‌رسد مهلت ندارد و به لحاظ جلوگیری از تضییع حقوق افراد می توان پذیرفت که، شاکی چندین مرتبه با کشف دلایل جدید، می‌تواند درخواست تعقیب مجدد متهم را از دادستان بنماید و قانون در این خصوص قائل به محدودیت نمی باشد و دادستان نیز دلیل جدید را بررسی و چنانچه دلیل ارائه شده، اعتبار کافی به عنوان دلیل در دادرسی را داشته باشد و در زمان تحقیقات قبلی که منجر به صدور قرار منع تعقیب گردیده، وجود نداشته یا در دسترس نبوده است، در اینصورت با حصول شرایط اعمال ماده مذکور، برای یکبار مجدداً قابل تعقیب می گردد در غیر این صورت در خواست با دستور اداری بایگانی می شود.

نظر هیأت عالی

تا زمانی که ارائه دلایل جدید منجر به تعقیب متهم نشده، مانع درخواست شاکی نمی باشد. نتیجتاً نظریه اقلیت در حد این استنتاج مورد تأیید اکثریت اعضاء هیأت عالی است.

سامانه نشست های قضایی قضات