قضاوت آنلاین: آقای احمد امرایی- مدیر دفتر شعبه ۱۰۳ دادگاه کیفری ۲ شهرستان کوهدشت برخی از مهمترین قواعد کاربردی فقه در حقوق را به نقل از کانال تخصصی حقوق آنلاين انتخاب و برای انتشار در قضاوت آنلاین ارسال نمودند که از ایشان قدردانی به عمل می آید.
قاعده درا:
الحدود تدرا بالشبهات؛ اجرای حدود با حصول شبهه متوقف می شود. (ماده ۱۲۰ قانون مجازات اسلامی)
دم المسلم لایذهب هدرا: خون مسلمان نباید پایمال شود. (مواد ۴۶۲ و ۴۷۰ قانون مجازات اسلامی)
قاعده ائتمان:
الامین لایضمن: امین ضامن نیست.
لیس علی الامین الاالیمین: بر امین چیزی جز سوگند لازم نیست. (مواد ۶۱۴ و ۶۱۳ قانون مدنی)
قاعده اتلاف:
من اتلف مال الغیر فهو له ضامن؛ هر کس مال دیگری را تلف کند، ضامن آن خواهد بود. (ماده ۲۳۸ قانون مدنی)
حرمه مال المومن کحرمه دمه: مال مومن همانند خون وی محترم است. (اصول ۴۶ و ۴۷ قانون اساسی)
قاعده احسان:
ما علی المحسنین من سبیل؛ بر نیکوکاران ایرادی نیست. (ماده ۳۰۶ قانون مدنی-ماده ۱۵۲ مجازات اسلامی)
قاعده ارشاد
اعلام الجاهل علی العالم واجب: اقدام انسان در جهت ضرر خود، مسقط ضمان است. (ماده ۱۲۱۵ قانون مدنی)
قاعده اقرار عقلا
اقرار العقلا علی انفسهم جائز: اقرار انسان عاقل به ضرر خود نافذ است. (ماده ۱۲۷۵ قانون مدنی-ماده ۲۰۲ آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۷۹)
قاعده الزام
الزموهم بما الزموا انفسهم: به هر آنچه که غیر خودتان (پیروان مذاهب اسلامی) ملتزم هستند، شما نیز آنان را ملزم کنید.
البینه على المدعی و الیمین علی من انکر: آوردن شاهد بر عهده مدعی و سوگند خوردن بر عهده خوانده است. (ماده ۱۲۵۷ و ۱۳۲۵ قانون مدنی – ماده ۱۹۷ و ۲۷۲ قانون آیین دادرسی مدنی)
الدین مقدم علی الارث: ادای دین، مقدم بر ارث بردن است. (ماده ۷۴۰ و ۸۶۸ قانون مدنی)
قاعده تسلیط
الناس مسلطون علی اموالهم و انفسهم: مردم بر جان و مال خویش، سلطه و اختیار دارند. (اصل ۴۶ و ۴۷ قانون اساسی)
قاعده صحت
حمل فعل المسلم علی الصحه: اعمال شخص مسلمان، محمول بر صحت و درستی می باشد.
عدم سماع الانکار بعد الاقرار: انکار بعد از اقرار مسموع نیست. (ماده ۱۲۷۷ قانون مدنی)
العقود تابعه للقصود: عقدها تابع قصدهای متعاقدین است. (ماده ۱۹۱ و ۱۹۴ قانون مدنی)
قاعده لاضرر
لاضرر و لاضرار فی الاسلام: حکم ضرری در اسلام وضع نشده است. (اصل ۴۰ و بند ۵ اصل ۴۳ قانون اساسی)
قاعده قرعه
لکل امر مشکل قرعه: در هر امر غیر قابل حل باید به قرعه متوسل شد.
لا میراث للقاتل: قاتل از ارث مورث، محروم است. (ماده ۸۸۰ قانون مدنی)
دیگر قواعد مهم:
لاتقیه فی الدماء: جایی که پای جان در میان است، تقیه جایز نیست.
عمد الصبی بمنزله الخطا: فعل عمدی کودک همانند فعل خطایی محسوب می شود.
لاکفاله فی الحد: شفاعت کردن و درخواست به تأخیر انداختن، در حدود جایز نیست.
الاسلام یجب ما قبله: مسلمان شدن، گناهان پیش از آن را پاک می کند. (اصل ۱۶۹ قانون اساسی-ماده ۱۰ قانون مجازات اسلامی-ماده ۴ قانون مدنی)
اقامه الحدود الی من الیه الحکم: اجرای حدود و مجازات ها به دست حاکم است. (اصل ۳۶ قانون اساسی)
الامتناع بالاختیار لاینا فی الاختیار: از روی اختیار و قدرت اگر باعث تحقق چیزی شویم، موجب نمی شود که فاعل را مسلوب الاختیار تلقی کرد. (ماده ۱۵۴ قانون مجازات اسلامی)
متن قاعده ارشاد و اقدام، قاطی شده است:
قاعده ارشاد
اعلام الجاهل علی العالم واجب: راهنمایی نادان بر دانا واجب است
قاعده اقدام
الاقدام مسقط الضمان: اقدام انسان در جهت ضرر خود، مسقط ضمان است. (ماده ۱۲۱۵ قانون مدنی)
سلام قاعده عمد الصبی نیاز به منبع دارم برای مقاله میتونین بهم کمک کنید؟