آیا شروع به جرم در ترک فعل عمل مجرمانه است؟

شروع به جرم موضوع ماده ۱۲۲ قانون مجازات اسلامی در ترک فعل نیز محقق می شود

کد نشست ۱۳۹۹-۷۲۵۳

صورت‌جلسه نشست قضائی تاریخ ۱۳۹۸/۰۳/۳۰ قضات شهر هشترود در استان آذربایجان شرقی

موضوع: شروع به جرم [در ترک فعل]

پرسش

آیا در ماده ۱۲۲ قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲ که شروع به جرم، جرم‌انگاری شده است؛ شروع به جرم در مورد ترک فعل نیز مصداق دارد؟

نظر اکثریت

با توجه به تعریف و شرایط و تحقق شروع به جرم محور و اساس آن فعل مثبت مادی است و لذا در مورد ترک فعل شروع به جرم ممکن نیست.

نظر اقلیت

شروع به جرم در ترک فعل نیز امکان‌پذیر است مانند اینکه نگهبان زندان که به قصد کشتن زندانی از دادن غذا به زندانی خوداری نماید اما پس از شروع به این اقدام و پیش از حصول نتیجه رئیس زندان متوجه موضوع می‌شود و قصد نگهبان معلق می‌ماند.

نظر هیئت عالی

غالب حقوقدانان عقیده دارند که شروع به جرم در جرایمی که عنصر مادی آنها ترک فعل است محقق و ثابت نیست. این نظر از عبارت‌های قانون مانند شروع به اجرا نماید استنباط می‌شود اما عبارات موصوف دلالت صریحی بر ضرورت مثبت بودن فعل ندارد. چنانچه مسئول داروخانه به قصد کشتن بیمار، از دادن دارو به مریض خودداری کند، در این فرایند وی ترک دارو دادن را آغاز کرده حال اگر مسئول نظارت بر داروخانه‌ها با تماس با وی و تذکر تکلیف قانونی وی را وادار به دادن دارو کند نتیجه مورد نظر یعنی قتل تحقق نمی‌یابد نتیجتاً بر صحت نظریه اقلیت اعلام عقیده می‌شود.

سامانه نشست های قضایی