[saheb1368]

شخصی قبل از فوت 6 دانگ منزل مسکونی خود را در حضور دو شاهد به برادر خود به دلیل حق الزحمه نگهداری و … صلح نموده و در همان تاریخ به تصرف بردار خود واگذار کرده است.

سپس متصالح با توجه به اینکه ملک دارای سند نبوده، اقدام به ثبت نام آن و درخواست صدور سند مالکیت به نام خود براساس ماده 147 قانون ثبت اسناد و املاک می نماید.

در مدت رسیدگی اداره ثبت، مصالح فوت نموده و ورثه متوفی هیچ اعتراضی در رد ماترک متوقی در مهلت 1 ماهه قانون امور حسبی نمی نمایند و متصالح با توجه به اینکه ملک را قبل از فوت مصالح در اختیار داشته و که به وی انتقال داده شده بود، پس از آگهی اداره ثبت و عدم اعتراض ورثه، موفق به اخذ سند مالکیت طبق ماده 147 ق.ث. شده است.

حال ورثه با طرح دادخواست تقسیم ترکه و سهم الارث مدعی ملک شده اند.

1- برای تقسیم ترکه و مطالبه سهم الارث نمی بایست تحریر ترکه صورت بپذیرد و پس از کسر و پرداخت دیون، دادخوست تقسیم طرح شود؟؟

2- آیا ملک صلح شده در زمان حیات متوفی از دارایی وی خارج نشده که ورثه مدعی سهم الارث می شوند؟

3- مهلت های اعتراض قانون امور حسبی و مهلت اعتراض به ثبت ملک که به علت عدم اقدام ورثه منقضی شده، آیا برای دفاع از حقوق مالکانه متصالح قابلیت استناد در زمان جلسه اول دادرسی خواسته تقسیم ترکه و سهم الارث وجود دارد، زیرا ورثه استناد می کنند پس از فوت، مالکیت به کلیه ورثه منتقل می شود که از نظر بنده صلح در زمان حیات انجام شده و مالکیت متصالح در آن زمان بر ملک مستقر گردیده و رابطه مالکیتی متوفی با ملک قطع گردیده است؟

[علیرضا مرادی]

تصرفات مادی و معنوی متوفی در زمان حیاتش معتبر بوده و باعث خروج مال از مالکیتش می شود

با درود

پاسخ سئوالات شما به ترتیب به شرح زیر می باشد:

پاسخ اول: تحریر ترکه مطابق ماده 206 قانون امور حسبی عبارتست از «تعیین مقدار ترکه و دیوان متوفی.» که شامل صورت برداری از اموال منقول و غیرمنقول متوفی است و فی نفسه دلیل بر مالکیت متوفی بر اموال فوق نیست بلکه به معنای آن است که این اموال در محل اقامتگاه دائمی وی وجود داشته است اعم از این که او مالک آن ها بوده یا این اموال در تصرف او قرار داشته است.

مستفاد از مقررات قانون امور حسبی این است الزامی بر تحریر ترکه نیست مگر در سه مورد زیر:

الف- بین ورثه، غایب مفقودالاثر یا محجور باشد یا اموال بلاوارث باشد (ماده 208 قانون امور حسبی).

 ب- در صورتی‌که وراث تمام ترکه را قبول نداشته باشند (ماده 246 قانون امور حسبی).

 ج- در صورتی‌که شخص خارجی در ایران دارای اموالی باشد و در ایران فوت کند، اموال او پس از تعیین مدیر ترکه توسط دادگاه با حضور دادستان تحریر ترکه می‌شود. [مواد 337 و 345 و 346 قانون امور حسبی]

بنابراین، وراث می‌توانند بدون درخواست تحریر ترکه نیز قبول ترکه نموده و درخواست تقسیم آن را نمایند.

فایده عملی مرتب بر تحریر ترکه آن است که چنان‌چه انجام شده باشد، ورثه باید ظرف یک ماه از تاریخ فوت مورث، قبول یا عدم قبول خود را اعلام کنند که هر یک دارای آثار خود است والا سکوت ورثه به مفهوم قبول ترکه تلقی می‌شود (ماده 255 قانون امور حسبی).

نکته مهمی که باید بدان توجه نمود زمان درخواست تقسیم ترکه است. وراث زمانی حق این درخواست را از دادگاه دارند که واجبات مالی و دیون متوفی را پرداخت کرده و یک سوم وصیت را  اخراج نمایند و آنچه پس از آن باقی می ماند را می توانند تقسیم کنند.

پاسخ دوم: ماترک متوفی شامل آن بخش از اموال وی است که در زمان حیاتش در مالکیتش باقی بوده باشد.

نظر به این که، هر شخصی حق دارد در زمان حیات خود نسبت به اموالش هر نوع تصرف مادی و معنوی را مطابق مقررات قانونی نماید و از آنجایی که صلح در مقام معامله موضوع مواد 752 و 758 قانون مدنی نیز از مصادیق این تصرف محسوب می شود، در نتیجه بعد از وقوع عقد به نحو صحت، مال از مالکیت مصالح خارج و داخل در مالکیت متصالح قرار گرفته و در زمان فوت متوفی جزء ماترک وی محسوب نشده تا به عنوان مال موضوع تقسیم ادعایی ورثه باشد و به این جهت ورثه حق ادعایی سهم الارث نسبت به آن ندارند. بنابراین نظر شما در قسمت پایانی سئوال سوم، کاملا صحیح است.

پاسخ سوم: مقصود شما از مهلت های اعتراض قانون امور حسبی مشخص نیست که کدام مهلت و نسبت به چه نوع تصمیمی است و به این جهت نمی توان اعلام نظری نمود.

اگر منظور شما از مهلت اعتراض به ثبت ملک، اعتراض موضوع ماده 16 قانون ثبت اسناد و املاک است، چنانچه در ظرف مهلت مقرر قانونی صورت نگیرد دعوای اعتراض در دادگاه عمومی حقوقی محل منجر به رد خواهدشد.

[saheb1368]

از پاسخ شما در سریع ترین زمان ممکن سپاس گزارم.

در خصوص پاسخ شماره 3 شما:منظور مهلت یک ماهه است که می بایست ورثه در صورت تمایل ترکه را رد نمایند و اگر از این حق استفاده نکنند به منزله قبول مطلق ماترک متوفی می باشد و با توجه به اینکه هزینه کفن و دفن و برگزاری مراسمات را همان برادر انجام داده، هنوز تکلیف هزینه‌ها مشخص نشده تا ورثه دیگر که خواهر متوفی می باشند مطالبه سهم الارث خود را نمایند.

در خصوص مهلت های اعتراض به ثبت ملک: ماده 16 قانون ثبت اسناد و املاک مورد استناد است که جنابعالی اشاره نمودید.

حال ورثه بیان می دارند تقاضای ثبت توسط متصالح که خود جز ورثه متوفی است در زمان فوت بوده و حق ما تضییع شده است.

بنده ضمن اینکه بیان داشته ام مالکیتی برای متوفی در زمان فوت وجود نداشته هرچند صلح نامه عادی باشد و متصالح براساس مقررات موضوع قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمان های فاقد سند رسمی ، سند مالکیت بنام خود اخذ نموده است، به مواد 16 و 22 و 24 قانون ثبت استناد نموده ام.

[علیرضا مرادی]

با درود و تشکر از شما

پاسخ فراز اول:

مطابق ماده 255 قانون امور حسبی تنها در صورتی که هر یک ار وراث ترکه را مطابق صورت تحریر قبول کرده باشد، باید ظرفه مهلت یک ماهه مراتب را به دادگاه مربوطه اعلام نماید ولی در صورت رد چنین تکلیفی ندارد.

هر ورثه ای که مدعی انجام هزینه هایی بابت تغسیل، تکفیل و تدفین متوفی باشد، می تواند قبل از تقسیم ترکه این هزینه ها را مطالبه نماید زیرا مطابق ماده 869 قانون مدنی از جمله حقوقی که مقدم بر تقسیم ترکه است هزینه های ذکرشده است و اگر ترکه بدون پرداخت این هزینه های تقسیم شده باشد، طلبکار می تواند مطابق ماده 606 قانون اخیرالذکر به نسبت سهم الارث هریک از وراث به آنان رجوع کند.

پاسخ فرار دوم:

زمان ثبت ملک موجد حقی برای هیچ یک از وراث نیست و مسلماً چنین ادعایی از سوی آنان بی اساس است که چرایی و تفصیل آن در پاسخ قبلی بیان شد و استدلال شما نیز در این خصوص صائب است.

[saheb1368]

با توجه به این که ماده ۳۰۹ قانون امور حسبی مقرر می دارد: «اشخاص ذينفع مي‌توانند در دادگاه حاضر شده به تراضی قراری راجع به مقدمات تقسيم يا طرز تقسيم اموال بگذارند. در اين صورت‌دادگاه صورتمجلسي مشتمل بر قرارداد نامبرده تنظيم مي‌نمايد.»

آیا ماده فوق در زمان طرح دادخواست تقسیم ترکه و مطالبه سهم الارث قابلیت اجرا توسط خوانده را دارد یا قابلیت استناد به آن فقط قبل از طرح دعوی بوده و پس از آن دادگاه با تعیین جلسه دادرسی به دعوی رسیدگی می نماید؟

زیرا ورثه به عنوان خواهان مدعی شده اند خوانده اموال را در اختیار دارد و حاضر به تقسیم نیست، در صورتی که کذب بوده و تاکنون برای تقسیم نظر خوانده را جویا نشده و حال ضمن مطالبه سهم الارث، درخواست هزینه دادرسی از خوانده را دارند.

[علیرضا مرادی]

با درود

نظر به این که سئوال اخیر شما مرتبط با عنوان تاپیک حاضر «اعتبار عقد صلح بعد از فوت مصالح در تقسیم ترکه متوفی» نبوده، امکان پاسخگویی در اینجا وجود نداشت و به این دلیل به تاپیک «زمان پیشنهاد مقدمات تقسیم ترکه یا نحوه تقسیم مال مشاع» منتقل و در آنجا پاسخ داده شد.

از آنجایی که تلاش ما بر آن است تا هر سئوال در تاپیک مستقلی در انجمن مربوطه به خود طرح تا دسته بندی مطالب از نظم و انسجام موضوعی خاصی برخوردار شوند و دسترسی اعضای انجمن حقوقی قضاوت آنلاین و بازدیدکنندگان به آن ها با سهولت بیش‌تری صورت گیرد. لذا از شما و دیگر اعضای انجمن تقاضا می شود تا از طرح همزمان چند سئوال غیرمرتبط در یک تاپیک مانند سئوالاتی که شما در خصوص عقد صلح، تقسیم ترکه، مطالبه سهم الارث و اعتراض به ثبت ملک در این تاپیک مطرح نمودید، در حالی که بهتر بود هریک را در تاپیک مستقل در انجمن مربوطه درج می کردید، خودداری نمایید. برای اطلاعات بیش‌تر تاپیک «ضوابط طرح پرسش حقوقی در انجمن» را مطالعه نمایید.

[نویسنده]

نوشته‌ها