[HassamReza]

با سلام

در پرونده حقوقی که وراث شخصی، خوانده بوده‌اند، امر به کارشناسی ارجاع شده است.

از وراث تنها یک نفر در جلسات دادگاه شرکت کرده و نماینده و وکیل سایرین هم نبوده و خواندگان به صورت کتبی نیز از خود دفاع نکرده اند.

در جریان کارشناسی، احدی از خواندگان برگه استشهادی از سایر وراث مبنی بر تایید یکی از موارد اختلافی به کارشناس ارایه نموده و کارشناس نیز به آن استناد کرده است.

آیا در این مورد، رای صادره حضوری محسوب می شود یا غیابی؟

ماده قانونی یا وحدت رویه ای اگر هست بیان فرمایید.

[علیرضا مرادی]

با درود

در سئوال به وضعیت ابلاغ به خواندگان غایب که از نوع قانونی صورت گرفته یا خیر، نحوه تنظیم و تهیه استشهادیه و تحویل به احدی از خواندگان اشاره ای نشد، لکن با فرض این که ابلاغ به آنان از نوع قانونی و برگ استشهادیه را آنان تهیه و به خوانده شرکت کننده تحویل دادند، پاسخ سئوال شما به شرح زیر است:

اول- معیار حضوری و یا غیابی محسوب شدن حکم دادگاه در ماده 303 قانون آیین دادرسی مدنی بیان گردید. به موجب این ماده، در ابلاغ قانونی اخطاریه، خوانده یا قائم مقام یا نمایندگان قانونی و یا قراردادی وی حضوراً یا به موجب لایحه، دفاعی در ماهیت دعوی به عمل نیاورده باشد و یا ابلاغ به آنان به صورت واقعی صورت گیرد که در صورت اخیر، شرط فرض عدم دفاع منتفی است.

دوم- با توجه به شرکت یکی از خواندگان در جلسه، به نظر می رسد، دیگر خواندگان غایب از وقت رسیدگی و صدور قرار کارشناسی مطلع بوده و از طریق تهیه و تقدیم استشهادیه متضمن اقرار و تصدیق یکی از موارد مورد اختلاف موضوع دعوی خواهان، در واقع در ماهیت امر مبادرت دفاع نموده اند.

بنابه مراتب، به نظر می رسد حکم صادره نسبت به خواندگان غایب، حضوری خواهدبود.

برخی نظر دارند که دفاع خوانده باید الزاماً به موجب لایحه دفاعیه ماهیتی خطاب به قاضی شعبه باشد تا مشمول ماده 303 قانون آیین دادرسی گردد در غیر این صورت، با وصف لایحه فاقد این ویژگی، حکم صادره غیابی است.

دیدگاه فوق از این جهت قابل پذیرش نیست که، در ماده مزبور بحث از کیفیت دفاع نیست بلکه نفس دفاع خوانده مطرح است که مسبوق به اطلاع وی از وقت دادگاه است. به این جهت است که در صورت ابلاغ واقعی که مؤید احراز اطلاع خوانده از وقت جلسه رسیدگی است، بحث عدم دفاع وی موضوعیت ندارد.

مقایسه ماده 303 قانون آیین دادرسی مدنی با ماده 25 قانون شورای حل اختلاف، مثبت تفاوت آثار ابلاغ واقعی است. در شورای حل اختلاف تفاوتی در ابلاغ واقعی و قانونی نیست در حالی که به شرح رفته در آیین دادرسی مدنی اثر مهم بر آن مترتب است.

انشاءالله در فرصت مقتضی به جهات تشابه و اختلاف این دو ماده خواهم پرداخت.

[نویسنده]

نوشته‌ها