محمدجواد رهسپار، قاضی دادگستری
لابد بارها شنیده اید که قاضی مکلف است در برابر اصحاب دعوا بی طرف باشد و حتی در نگاه و نوع برخورد با طرفین دعوا مساوات را رعایت کند.
ظاهراً این قبیل دستورات مربوط به ظاهر است وگرنه در باطن، قاضی خواه ناخواه به سمت یکی از طرفین مایل میشود!
حتی این رعایت بی طرفی گاه چنان صعب و دشوار می شود که پیامبری چون داود علیه السلام نیز در رعایت آن – در دعوای بین دو فرشته آدمنما – باز میماند!
دکتر ناصر کاتوزیان به اقتضای طبع و سابقه قضایی خود معتقدند که
قاضی به نام قانون اما به کام خویش سخن می گوید! وقتی مقدمات را کنار هم گذاشته و استنتاج از قانون را ارائه میکند و سعی میکند اثبات کند که این قانون است که با اصحاب دعوا سخن می گوید، اتفاقاٌ این خود اوست که پشت ظاهر قانون پناه گرفته و حرف خود را به زیور قانون میآراید!
بله؛ هیچ قاضیای حق ندارد به بهانه عدالت مسلمات قانون را نادیده انگاشته و خلاف آن حکم کند. مثلاً ارث زن و مرد را یکسان اعلام کند یا بر خلاف توافق طرفین در میزان وجه التزام تصرف کرده و مواردی از این دست… اما شمار چنین تصریحاتی در قانون اندک و انگشت شمار بوده و قریب به اتفاق قوانین نیاز به تفسیر دارند. اگر غیر از این بود این همه کتاب از اساتید دانشگاه در شرح قوانین منتشر نمیشد و این همه قاضی در دیوان عالی کشور برای حل اختلاف محاکم تالی تلاش نمی کردند.
این مطالب باید توسط علمای حقوق شرح و بسط یابد، وگرنه از قضاتی که شب و روز به کار رسیدگی و صدور رای در میلیون میلیون پرونده قضایی اشتغال دارند تا از قافله جا نمانده و مؤاخذه نشوند، انتظار نداشته باشید که دنبال شرح و تحلیل مسائل روانشناسی قضایی باشند.
لینک کوتاه مطلب:
https://www.ghazavatonline.com/?p=50511
جستجوگر انجمنهای مشاوره حقوقی